Αϊσέ

I

(1694 – 1733). Κιρκάσια πριγκίπισσα. Αιχμαλωτίστηκε σε παιδική ηλικία από τους Τούρκους σε επιδρομή εναντίον της πατρίδας της και πουλήθηκε στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης. Αγοράστηκε προς 1.500 φράγκα της εποχής από τον κόμη Ντε Φεριόλ, πρεσβευτή της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο Φεριόλ γύρισε στο Παρίσι, την πήρε μαζί του και την εμπιστεύτηκε για να την αναθρέψει στη σύζυγο του αδελφού του, η οποία της έδωσε εξαίρετη μόρφωση. Ο Φεριόλ της πρότεινε τότε γάμο και την ίδια πρόταση της έκανε ο αντιβασιλιάς Φίλιππος, δούκας της Ορλεάνης. Η Α., που συνδεόταν με τον ιππότη του τάγματος της Μάλτας Εντί, ανέβαλλε διαρκώς με τεχνάσματα να δώσει απάντηση. Στο μεταξύ όμως έμεινε έγκυος και έφυγε για το Λονδίνο, όπου γέννησε μια κόρη. Αργότερα γύρισε στο Παρίσι, όπου πέθανε φυματική. Μετά τον θάνατό της δημοσιεύτηκαν το 1787 οι επιστολές που έστειλε σε μια φίλη της, και οι οποίες θεωρούνται υποδειγματικές στη γαλλική λογοτεχνία για το ύφος τους και την ειλικρίνεια που τις διακρίνει. Οι επιστολές αυτές από τότε έχουν εκδόθει πολλές φορές.

II

Όνομα ιστορικών προσώπων της ύστερης οθωμανικής εποχής (18ος αι.).

1. Ετεροθαλής αδελφή του Αλή πασά των Ιωαννίνων. Γεννήθηκε κατά το 1735. Έγινε σύζυγος του Ισμαήλ μπέη Κλεισούρα. Ήταν γιαγιά των Τσάμηδων αρχηγών Χουσεΐν μπέη Κλεισούρα και Γιουσούφ μπέη Κλεισούρα, που έδρασαν στην Επανάσταση του 1821, υπό τις διαταγές του Κιουταχή. Με ενέργειες της μητριάς της Χάμκω, δολοφονήθηκαν δύο γιοι της για να εξασφαλιστεί η επικράτηση του Αλή, γιου της Χάμκω.

2. Α. Καραχούσου. Πριγκίπισσα διάσημη για την ομορφιά της. Είναι γνωστή και με το όνομα Σουλεϊμάν-Πασίνα. Ήταν αδελφή του Μεχμέτ πασά, που διοίκησε τα Ιωάννινα έως το 1775. Παντρεύτηκε τον ανιψιό της Σουλεϊμάν μπέη, τον οποίο παρακίνησε, μετά τον θάνατο του αδελφού της, να καταλάβει το πασαλίκι των Ιωαννίνων, πράγμα που πέτυχε το 1780 με δολοφονίες.Οι γιοι του Μεχμέτ πασά δεν τον αναγνώρισαν και οι δολοφονίες συνεχίστηκαν έως το 1786, οπότε, με σουλτανική διαταγή, αποκεφαλίστηκε ο Σουλεϊμάν. Στη δολοφονία συνεργάστηκε και η Α. για να παντρευτεί τον Αλιζότ αγά, με τον οποίο διατηρούσε παράνομες σχέσεις. Ο Αλιζότ ήταν καφετζής αλλά με τη βοήθειά της έγινε τελικά αρχιαστυνόμος στα Ιωάννινα. Μαζί με τη φίλη του είχαν στείλει στην Πόλη τον Έλληνα Νούτσο Κοντοδήμο με πλαστά αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο Σουλεϊμάν ήταν πράκτορας των Βενετών και θα τους παρέδιδε διάφορα σημεία στις ακτές της Ηπείρου. Έτσι πέτυχαν την καταδίκη του. Η Α. παντρεύτηκε τον φίλο της και δολοφόνησε με όργανά της τον Έλληνα που την εξυπηρέτησε στις δολοπλοκίες της. Ο Αλιζότ έγινε πασάς των Ιωαννίνων και ακολούθησε τον τότε αρχιστράτηγο της Ρούμελης στην εκστρατεία εναντίον της Ρωσίας και της Αυστρίας. Από την απουσία του επωφελήθηκε ο Αλή πασάς Τεπελενλής, τότε διοικητής Τρικάλων, και έγινε κύριος των Ιωαννίνων. Από τότε τα ίχνη της Α. χάνονται.

3. Α. Κχαντίν (1797 – 1813). Κόρη του Βελή πασά και εγγονή του Αλή πασά των Ιωαννίνων. Παντρεύτηκε τον πασά της Σκόδρας Μουσταφά (1812). Ο Αλή πασάς, που ήθελε να οικειοποιηθεί το πασαλίκι του Μουσταφά, προσπάθησε να τον δολοφονήσει. Ο Μουσταφά θεώρησε τη σύζυγό του συνεργό στα σχέδια του παππού της και της έκανε τη ζωή τυραννική. Το 1813 πέθανε από άγνωστα αίτια, λέγεται όμως ότι τη δηλητηρίασε ο Μουσταφά.